Fascia: het vergeten weefsel met grote impact

Gepubliceerd op 20 juni 2025 om 13:55

Wanneer we denken aan het lichaam van een paard, denken we aan spieren, botten, pezen en gewrichten. Maar er is een weefsel dat vaak over het hoofd wordt gezien, terwijl het alles met elkaar verbindt, beïnvloedt en ondersteunt: fascia.

Het lijkt op een fijnmazig web dat zich overal door het lichaam weeft, van net onder de huid tot diep in de hersenen. Het is letterlijk de lijm én de veer van het paardenlichaam. En wie traint zonder dit weefsel te respecteren, loopt al snel tegen grenzen aan — fysiek én mentaal.

Wat is fascia eigenlijk?

Fascia is een dun vlies van bindweefsel dat zich rond spieren, botten, organen, gewrichten, pezen en bloedvaten bevindt.

Fascia bestaat uit:

  • Elastine voor soepelheid en rekbaarheid
  • Collageen voor sterkte en structuur
  • Grondsubstantie, een soort gel-achtige massa die beschermt en dempt
  • Water, essentieel voor transport, elasticiteit en communicatie

Wat doet fascia in het paardenlichaam?

Fascia is veel meer dan "omhullend vlies". Het is een actief communicatiesysteem en speelt een rol in zowat elke beweging die je paard maakt:

  • Verbindt spieren, organen en botten met elkaar
  • Vormt de structuur van het lichaam — het bepaalt mee hoe een paard eruitziet
  • Draagt bij aan beweging — gezonde fascia maakt soepel, verend bewegen mogelijk
  • Dempt schokken bij elke pas, landing of overgang
  • Verzorgt transport van water, afvalstoffen en informatie
  • Stuurt signalen tussen lichaamsdelen en zelfs naar het zenuwstelsel

Met andere woorden: fascia denkt mee, voelt mee en beweegt mee.

En wat als fascia niet meer gezond is?

Fascia hoort los, vochtig en glijdend te zijn. Dan is het flexibel en laat het alle structuren vrij bewegen.

Maar onder invloed van:

  • Fysiek trauma (bv. val, verstapping)
  • Chronische spanning of verkeerde training
  • Slechte voeding (te veel suikers)
  • Een ongebalanceerde houding
  • Slecht passende zadels of ruiterbelasting

...kan fascia verharden, uitdrogen of verkleven. Het weefsel wordt stug, trekt scheef aan structuren, en begint te compenseren in plaats van te ondersteunen. Het wordt dan zelf een bron van spanning in plaats van van veerkracht.

En dat voel je:

  • Minder souplesse
  • Minder schokdemping
  • Moeilijke overgangen of bochten
  • Asymmetrie
  • Vermoeidheid of spierpijn
  • Grotere kans op blessures

Fascia zit ook bomvol vrije zenuwuiteinden. Verstrakt fascia doet dan ook pijn.

Fascia tijdens training: essentieel voor veerkracht

Een paard dat zich in de juiste houding, op het juiste tempo, met voldoende balans beweegt, gebruikt zijn fascia actief. Dat maakt de beweging niet alleen vloeiender, maar veiliger. De fascia veert, dempt en ondersteunt. Het paard loopt als het ware met minder "impact".

Is dat systeem verstoord? Dan moeten de spieren het werk alleen doen. De schokdemping valt weg. Het risico op overbelasting, blokkades en compensaties stijgt. Je krijgt sneller een vermoeid paard — of een geblesseerd paard.

Hoe houd je fascia gezond?

Gelukkig is fascia niet statisch. Het is plastisch: het kan veranderen, herstellen en weer soepeler worden — als de omstandigheden kloppen. Hier zijn een aantal sleutels:

  • Beweging: vrij bewegen in balans is dé manier om fascia veerkrachtig te houden
  • Goede voeding: vermijd te veel suikers, geef voldoende hydratatie en mineralen
  • Rechtrichten & verticale balans: een scheef lichaam zet fascia onnodig onder spanning
  • Goede hoef-beenbalans: scheve voeten geven asymmetrische trek op de fascia
  • Een verende, gebalanceerde ruiter: jouw zit beïnvloedt rechtstreeks hoe het paard beweegt
  • Een passend zadel: druk of beperking op de rug verstoort de fascia enorm
  • Fascia-behandelingen: denk aan myofasciale releases, osteopathie of cranio-sacraal

Conclusie: fascia verdient jouw aandacht

Als ruiter, trainer of verzorger sta je vaak stil bij spieren, rug of benen. Maar daar tussenin en rondom zit fascia — en dát bepaalt voor een groot stuk hoe jouw paard zich voelt, beweegt en herstelt.

Dus de volgende keer dat je denkt: "Hij voelt wat stijf", of "Hij pakt links niet lekker op", vraag je dan niet alleen af of er spierpijn is… maar ook: hoe voelt zijn fascia?

Wil je de fascies van jouw paard laten losmaken en meer weten over functionele training? Neem dan gerust contact op of bekijk mijn aanbod.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.